કાળી જમીન
→ આ જમીન ઊંડી અથવા મધ્યમ ઊંડી હોય છે અને ઊંડાઈની દ્રષ્ટીએ તેના જુદા જુદા ભાગ પાડવામાં આવે છે.
→ આ જમીન સૌરાષ્ટ્રમાં મેદાનોમાં, સાબરકાંઠા જીલ્લાના પૂર્વભાગમાં, પંચમહાલ જીલ્લામાં અને કચ્છ જીલ્લાના ભુજ તાલુકામાં જોવા મળે છે.
→ વડોદરા જિલ્લાના દક્ષિણ ભાગમાં ભરૂચ, સુરત અને વલસાડ જીલ્લામાં તેમજ ડાંગ જિલ્લાના પશ્વિમ ભાગમાં આવેલી છે.
→ આ જમીન ૬ થી ૨૦ ફૂટ સુધીની ઊંડાઈની મળી આવે છે.
→ આ જમીનમાં ચીકણી માટીનું પ્રમાણ ૬૦ થી ૭૦ % હોય છે. આ જમીન પિયત માટે અનુકુળ આવતી નથી.
→ આ જમીન પિયત માટે અનુકુળ ગણવામાં આવતી નથી. આ જમીન ચોમાસમાં ફૂલે છે અને ચીકણી બને છે. ઉનાળામાં મોટી મોટી તિરાડો પડી જાય છે.
→ આ જમીનમાં ભેજસંગ્રહશક્તિ વધારે હોય છે, જયારે નિતારશક્તિ ઘણી ઓછી હોય છે આથી આ જમીન પિયત માટે અનુકુળ ગણાતી નથી.
→ નીચાણવાળી જમીનમાં પાણી ભરાય છે. આવી જમીન ક્યારીની જમીન તરીકે ઓળખાય છે.
→ મુખ્યત્વે આ જમીન સૌરાષ્ટ્રના ઉચ્ચપ્રદેશ નર્મદા - તાપી ખીણપ્રદેશમાં જોવા મળે છે.
→ આ જમીન ટ્રેપના ઘસારણથી બનેલી છે.
→ કાળી જમીનના અન્ય નામ : રેગુર જમીન, કાળી-કપાસની જમીન, વિષુવવૃત્તિય કાળી જમીન, વિષુવવૃત્તિય ચર્નોઝમ, ટ્રોપિકલ બ્લેક અર્થ
રંગના આધારે કાળી જમીનના ત્રણ ભાગમાં ત્રણ ભાગમાં વહેચી શકાય છે.
ઊંડી કાળી જમીન
→ આ જમીનને "સ્વયં ખેડાતી જમીન" તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
→ આ જમીનમાં ભેજ સંગ્રહ કરવાની ક્ષમતા વધારે છે તથા આ જમીન સુકાઈ જતાં તેમાં ચીરા પડે છે.
→ કાળો રંગ કેલ્શિયમ, મેગ્નેશિયમ, ફૉસ્ફરસ, ટિટાનીફેરસ. મેગ્નેટાઈટ જેવા ખનીજોને આભારી છે.
→ આ જમીનમાં ફોસ્ફરસનું પ્રમાણ 7 થી 8.5 % જેટલું હોવાથી આ જમીન એસિડિક છે.
→ આ પ્રકારની જમીન દક્ષિણ ગુજરાતમાં જોવા મળે છે.
→ ભરૂચ, નર્મદા, સુરત, તાપી, નવસારી, વડોદરા, વલસાડ
→ ઊંડી કાળી જમીન દક્ષિણ ભારતની "રેગુર" જમીન ને મળતી આવે છે.
→ આ જમીનમાં કપાસ, શેરડી જેવા પાકો વધુ લેવાય છે.
મધ્યમ કાળી જમીન
→ આ પ્રકારની જમીન પંચમહાલ, સાબરકાંઠા, ખેડા, અરવલ્લી વગેરે સ્થળોએ જોવા મળે છે.
→ આ જમીનમાં પંચમહાલમાં તેમાં ડાંગરનું વાવેતર થાય છે
→ તળગુજરાતમાં મગફળી- મકાઇ વાવેતર થાય છે.
→ સૌરાષ્ટ્રમાં મગફળી- કપાસનો પાક લેવાય છે.
છીછરી કાળી જમીન
→ આ જમીન પાતળું પડ ધરાવે છે.
→ આ જમીન ઓછી ફળદ્રુપ હોય છે.
→ આ પ્રકારની જમીનનો ઉપયોગ મોટાભાગે ગોચર માટે થાય છે.
→ આ પ્રકારની જમીન સૌરાષ્ટ્ર અને મઘ્ય ગુજરાતનાં પૂર્વ વિસ્તારમાં આ જમીન જોવા મળે છે.
Also Read :
- કાંપની જમીન
- ક્ષારીય જમીન
- રેતાળ જમીન
- પડખાઉ જમીન
- પહાડી જમીન
- જંગલોની જમીન
0 Comments