દિલીપ રાણપુરા | Dilip Ranpura

દિલીપ રાણપુરા

→ જન્મ : 14 નવેમ્બર, 1932 (ધંધુકા, અમદાવાદ)

→ પિતા : નાગજીભાઈ રાણપુરા

→ માતા : છબલબેન

→ પૂરું નામ : દિલીપ નાગજીભાઈ રાણપુરા

→ અવસાન : 16 જુલાઈ, 2003

→ નવલકથાકાર, વાર્તાકાર અને ચરિત્રકાર

→ તેમનું મૂળ નામ ઘરમથી હતું.

→ તેમણે વર્ષ 1959માં જુનિયર પી.ટી.સી.નો અભ્યાસ કર્યો હતો.

→ તેઓએ 16 વર્ષની વયે ગુજરાતી સાહિત્યના 'શારદા' મુદ્રણાલયમાં કમ્પોઝિટર તરીકે કામ કર્યું હતું.

→ તેઓ શરૂઆતમાં સર્વોદય યોજનામાં જોડાયા હતા. ત્યારબાદ વિવિધ પ્રાથમિક શાળાઓમાં શિક્ષક તરીકે રહ્યા હતા અને સુરેન્દ્રનગર જિલ્લાનાં બજાણામાં પ્રાથમિક શાળાના આચાાર્ય તરીકે પણ સેવા આપી હતી.

→ તેમની પ્રથમ પ્રકાશિત મૌલિક કૃતિ 'માણસાઈનું રુદન' હતી.

→ 'મીરાંની રહી મહેક' (પત્નીના કેન્સરના કારણે નિધન બાદ તેમની યાદમાં) તેમની પ્રસિદ્ધ નવલકથા છે.

→ 'આંસુભીનો ઉજાસ' નવલકથામાં આલેખાયેલી ગામડાંના ભલાભોળાં માનવીઓની સહજ, કાલીઘેલી ભાષા, ભાવોર્મિ અને ઊડીને આંખે વળગે એવી મૂલ્યલક્ષિતા તેની ચિરંજીવી વિશેષતાઓ છે.

→ તેઓને ગુજરાત સાહિત્ય અકાદમી પારિતોષિક, ધનજી-કાનજી સુવર્ણચંદ્રક, કાકાસાહેબ કાલેલકર પારિતોષિક અને સરોજ પાઠક એવોર્ડથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા. આ ઉપરાંત પત્રકારત્વ ક્ષેત્રે મહત્વનાં યોગદાન બદલ તેમને કોલકાતાનો 'ધ સ્ટેટસમેન એવોર્ડ' પ્રાપ્ત થયો હતો.

સાહિત્ય સર્જન

→ નવલકથા : આ કાંઠે તરસ, સૂકી ધરતી સૂકા હોઠ (એક અભિપ્રાય પ્રમાણે ગુજરાતની દસ શ્રેષ્ઠ નવલકથાઓમાંની એક), આંસુભીનો ઉજાસ, ઊંડા ચીલા, પીઠે પાંગર્યો પીપળો, મને પૂછશો નહીં, હળાહળ અમી, આતમ વીંઝે પાંખ, કોઇ વરદાન આપો, અમે તરસ્યાં પૂનમનાં, હું આવું છું, હરિયાળા વેરાન, કારવાં ગુજર ગયા, કાન તમે સાંભળો તો, રે અમે કોમળ કોમળ, અંતરિયાળ

→ વાર્તાસંગ્રહ : પણ માંડેલી વાર્તાનું શું?

→ નવલિકા : મારી શ્રેષ્ઠ વાર્તાઓ, રાતોરાત, સરનામું

→ રેખાચિત્ર સંગ્રહ : લાગણીનાં ફૂલ, સુગંધ સંબંધોની

→ ચરિત્ર નિબંધ . વાત એક માણસની

→ અનુભવકથા : આ ભવની ઓળખ, દીવા તળે ઓછાયા

→ WhatsApp Group Click

→ Facebbok Page Click