ચૌલ સામ્રાજ્યની કલા, સંસ્કૃતિ અને સ્થાપત્ય | Chaul Samrajyani Kala, Sanskruti ane sthapatya

ચૌલ સામ્રાજ્યની કલા, સંસ્કૃતિ અને સ્થાપત્ય

ધાતુશિલ્પો

→ 10મી સદી દરમિયાન વિકાસ થયો.

→ મુખ્યત્વે તાંબાનાં કે કાંસાનાં શિલ્પો જોવા મળે છે.

→ 11મી-12મી સદીથી નટરાજની ધાતુપ્રતિમાઓની રચના વિશેષ પ્રચલિત બની.

→ એ પૈકી તિરુવલંગાડું (જિ. ચિત્તુર)માંથી પ્રાપ્ત નટરાજની કાંસાની મૂર્તિ ભારતીય ધાતુમૂર્તિકલા-નિર્માણના ઉત્કૃષ્ટ નમૂનારૂપ છે.

→ આ ઉપરાંત મદ્રાસ (ચેન્નઈ)ના મ્યુઝિયમમાં સંગ્રહિત શ્રીરામની ધાતુની મૂર્તિ પણ ઉત્તમ છે.

ભીંતચિત્રો

→ તિરુમયમ અને મમંદુરની ગુફાઓ, કાંચીનાં કૈલાસનાથ અને વૈકુંઠ પેરૂમલનાં મંદિરો મુખ્ય છે.

→ પનમલાઈના તલગિરિશ્વર મંદિરનાં ખંડિત ભીંતચિત્રો પલ્લવ શૈલીનાં છે.

→ શૈવ વિષયોને લગતાં ચિત્રોના નમૂનાઓ અદભૂત છે.

→ તેમાં પીળા, લાલ, કાળા, સફેદ રંગનો ઉપયોગ થયો છે.

સાંસ્કૃતિક જીવન

→ ચૌલ સામ્રાજ્યમાં તામિલ ભાષાનો સુવર્ણયુગ હતો.

→ તામિલ સાહિત્યમાં શૈવ અને વૈષ્ણવ સંપ્રદાયનાં ભક્તિકાવ્યોનો સવિશેષ સંગ્રહ થયો.

→ તામિલ સાહિત્યને ઉત્તેજન મળતાં ચૌલ સમયમાં સંસ્કૃત મહાકાવ્યો, પુરાણો, તત્ત્વજ્ઞાનની રચનાઓ, વ્યાકરણગ્રંથો વગેરેના તામિલ ભાષામાં અનુવાદ થયા.

સાહિત્ય કૃતિઓ

→ પરાન્તક પ્રથમના સમયનું વેંકટ માધવ કૃત ૠગ્વેદ પરનું ભાષ્ય

→ રાજારાજ બીજાના સમયમાં કેશવસ્વામી નામના વિદ્વાને 'નાના- ધોર્ણવ સંક્ષેપ' નામે કોષ પ્રગટ કર્યો.

ચૌલ સ્થાપત્ય

મંદિરો :

→ શૈલી : પલ્લવ શૈલી, દ્રવિડ સ્થાપત્યશૈલી

→ શ્રી નિવાસનલ્લુર (જિ. તિરુચિલ્લાપલ્લી) કોરંગનાથનું મંદિર તેમજ પુડુક્કોટ્ટાઈ. આ મંદિરોમાં પલ્લવ શૈલીનાં મંદિરોનું અનુકરણ જણાય છે.

→ 10મી સદીના પ્રારંભથી મોટાં અને વધુ માળવાળાં અને ગોપુરમયુક્ત મંદિરોની રચના થવા લાગી.

→ તાંજોરનું રાજરાજેશ્વરનું મહાન શિવમંદિર ચૌલયુગના મહાન સ્થાપત્યનો ઉત્તમ નમૂનો છે.

→ ચૌલ શાસનકાળમાં ગોપુરમ શૈલીનો પ્રારંભ થયો હતો.

નટરાજ મૂર્તિ

→ ચૌલ કલાકારોએ બનાવી હતી.

→ આ મૂર્તિ તાંબામાંથી બનેલી છે.

→ મૂર્તિમાં ભગવાન શિવને નૃત્ય કરતા દર્શાવવામાં આવ્યા છે.

→ નટરાજ મૂર્તિ ચેન્નાઈના સંગ્રહાલયમાં સચવાયેલ છે.

→ WhatsApp Group Click

→ Facebbok Page Click