હેમા મંગેશકર | લતા મંગેશકર (Hema Mangeshkar | Lata Mangeshkar)


લતા મંગેશકર (હેમા મંગેશકર)

→ જન્મ : 28 સપ્ટેમ્બર 1929 (ઈન્દોર, મધ્યપ્રદેશ)

→ અવસાન : 6 ફેબ્રુઆરી, 2022 (મુંબઈ)

→ પિતા : દીનાનાથ મંગેશકર

→ માતા : શુદ્ધમતી

→ ઉપનામ : ક્વિન ઓફ મેલોડી, વોઇસ ઓફ ધ નેશન, વોઇસ ઓફ ધ મિલેનિયમ, નાઇટિંગલ ઓફ ઇન્ડિયા

→ મૂળનામ : હેમા મંગેશકર

→ તેમના પિતા મરાઠી થિયેટર સાથે સંકળાયેલા હતાં અને કુશળ શાસ્ત્રીય ગાયક હતાં.


→ તેમણે પ્રથમ ગીત વર્ષ 1943માં મરાઠી ફિલ્મ ગજાભાઉમાં માતા એક સપૂત દુનિયા બદલ દે ગાયું હતું.

→ તેમણે મધુમતી ફિલ્મમાં સલિલ દા ના સંગીતમાં આજા રે પરદેશી... ગીત માટે પ્રથમ ફિલ્મફેર એવોર્ડ મળ્યો હતો.

→ તેમણે હિન્દી ઉપરાંત મરાઠી, બંગાળી સહિત 36થી વધુ પ્રાદેશિક ભારતીય ભાષાઓ તેમજ વિદેશી ભાષાઓમાં ગીત રેકોર્ડ કર્યા છે.

→ તેઓએ ભારત પર ચીને કરેલાં આક્રમણની પાર્શ્વ ભૂમિકામાં 27 જાન્યુઆરી, 1963ની પૂર્વ સંધ્યાએ જવાહરલાલ નહેરુની હાજરીમાં મુંબઇના ચોપાટી મેદાન પર કવિ પ્રદીપનાં બોલમાં સી. રામચંદ્રની ધૂન પર ગાયેલું એ મેરે વતન કે લોગો ... ગીત ખૂબ લોકપ્રિય થયું છે.

→ જબ પ્યાર કિયા તો ડરના ક્યા..(મુઘલ-એ-આઝમ), અજીબ દાસ્તાન હૈ યે.. (દિલ અપના ઔર પ્રીત પરાઈ), લગ જા ગલે.. (વોહ કોન થી) અને સત્યમ્ શિવમ્ સુંદરમ્ શીર્ષક ગીત વગેરે તેમના પ્રસિદ્ધ ગીતો છે.

→ તેઓએ 50,000 થી વધુ ગીતો ગાઇને ગિનીસ બુક ઓફ વર્લ્ડ રેકોર્ડ (1974)માં સ્થાન મેળવ્યું છે.

→ મધ્યપ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર અને આંધ્રપ્રદેશ રાજય સરકારો દ્વારા લતા મંગેશકરના નામ પરથી સંગીત ક્ષેત્રે શ્રેષ્ઠ યોગદાન બદલ પુરસ્કાર પણ આપવામાં આવે છે.

→ કોલ્હાપુરની શિવાજી યુનિવર્સિટીએ તેમને ડી.લીટ્ટ્ની માનદ ઉપાધિથી સન્માનિત કર્યા છે

→ તેમના સન્માનમાં વર્ષ 2022 થી લતા દીનાનાથ મંગેશકર પુરસ્કાર શરૂ કરવામાં આવ્યો છે.

→ દર વર્ષે માત્ર એક વ્યક્તિને આપવામાં આવશે. આ પુરસ્કારથી પ્રથમ સન્માનિત વ્યકિત વડાપ્રધાન શ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદી છે.

→ વર્ષ 2022માં તેમની 93મી જન્મજયંતી નિમિત્તે ઉત્તરપ્રદેશના અયોધ્યામાં લતા મંગેશકર ચોકનું અનાવરણ કરવામાં આવ્યું. આ જગ્યા પર ભારતીય સંગીત વાધ વીણાની વિશાળ પ્રતિકૃતિ સ્થાપિત કરવામાં આવી છે.



પુરસ્કારો

→ વર્ષ 1969: પદ્મભૂષણ

→ વર્ષ 1974 : ગિનીઝ બુક ઓફ વર્લ્ડ રેકોર્ડ

→ વર્ષ 1989 : દાદાસાહેબ ફાળકે એવોર્ડ

→ વર્ષ 1993 : ફિલ્મફેર લાઇફ ટાઇમ એચિવમેન્ટ એવોર્ડ

→ વર્ષ 1996 : સ્ક્રીન લાઇફ ટાઇમ એચિવમેન્ટ એવોર્ડ

→ વર્ષ 1997 : રાજીવ ગાંધી એવોર્ડ

→ વર્ષ 1999 : પદ્મવિભૂષણ

→ વર્ષ 2000 : IIFA લાઈક ટાઈમ એચિવમેન્ટ એવોર્ડ

→ વર્ષ 2001: ભારતરત્ન


લતા મંગેશકરે ગાયેલા ગુજરાતી ગીતો

→ મહેંદી તે વાવી માળવે (ગરબો)

→ દીકરી તો પારકી થાપણ કહેવાય....

→ માને તો મનાવી લેજો રે...

→ હંસલા હાલોને હવે મોતીડા નહિ રે જડે ...

→ વૈષ્ણવજન તો ...

→ રસ્તે રઝળતી વાર્તા........... બીજા અન્ય ગીતો પણ ગાયા છે............



Post a Comment

0 Comments