Chandragupta Maurya | ચંદ્રગુપ્ત મૌર્ય

ચંદ્રગુપ્ત મૌર્ય

---

Facebook Page માં જોડાવવા માટે અહીં ક્લિક કરો

---

→ પ્રાચીન ભારતનો પ્રથમ ઐતિહાસિક રાજવંશ અને પ્રથમ ઐતિહાસિક સામ્રાજ્યનો સ્થાપક. તે ‘મોરિય’ નામની ક્ષત્રિય જાતિના મૌર્ય કુળમાં જન્મ્યો હતો તેમ ‘મહાવંશ’ નામના બૌદ્ધ ગ્રંથમાં જણાવ્યું છે.

→ ચંદ્રગુપ્ત નેપાળમાં આવેલા પીપલીવનના મોરિય કુળના રાજાનો પુત્ર હતો.

→ ચંદ્રગુપ્ત મૌર્ય કુળના નાયકનો પુત્ર હતો.

→ જૈનગ્રંથ અનુસાર નંદવંશના અંતિમ રાજા ધનાનંદની ઉપરાણી મુરાનો પુત્ર હતો. કારણ કે , મુરા નામ પરથી મૌર્યવંશ નામ પડ્યું એવું વિદ્વાનો માને છે.

---

---

→ મૌર્ય સામ્રાજ્યની સ્થાપના : ઈ.સ. પૂર્વે 321 માં કરી

→ શિક્ષણ : ચાણક્ય (કૌટિલ્ય)એ રાજકારણનું શિક્ષણ આપ્યું.

→ અન્ય નામ : ચંદ્રગુપ્તના યુનાની ગ્રંથોમાં સેંડ્રોકોટસ કહેવાતા હતા.

→ ચાણક્ય (કૌટિલ્ય)ની મદદથી ચંદ્રગુપ્તમોર્યે નંદ વંશના છેલ્લા રાજા ધનાનંદ હરાવીને નંદ વંશનો નાશ કર્યો.

→ પાટલિપુત્રમાં મગધના રાજા તરીકે ઈ. સ. પૂ. 322માં ચંદ્રગુપ્તનો રાજ્યાભિષેક કરવામાં આવ્યો અને મૌર્ય વંશની સ્થાપના થઈ.

---

---

→ શાસનકાળ : ઈ.સ. પૂર્વ 322 થી 298

→ ભદ્રબાહુ દ્વારા ચંદ્રગુપ્ત મૌર્યને જૈન ધર્મની દિક્ષા આપવામાં આવી હતી.

→ ચંદ્ર્ગુપ્ત મૌર્ય એ જૈન ધર્મની પ્રથમ સંગતિનું આયોજન ઈ.સ. પૂર્વે 298 માં પાટલિપુત્રમાં કર્યું હતું. જેના અધ્યક્ષ સ્થૂલિબાહુ હતા. આ સંગતિમાં જૈન ધર્મના 12 અંગો લખાયાં હતાં.

→ મેગેસ્થેનિસ : ચંદ્રગુપ્ત મૌર્યના સમયમાં ગ્રીક રાજદૂત તરીકે ભારતમાં આવ્યો હતો, તે સેલ્યુક્સનો રાજદૂત હતો.

---

→ મેગેસ્થેનિસે ઇન્ડિકા નામનો ગ્રંથ લખ્યો હતો.તેમાં

 
	મૌર્યનગરના વહીવટીતંત્રની સપૂર્ણ માહિતી

  
	પાટલીપુત્રના વહીવટી તંત્રનો આબેહૂબ ચિતાર 

  
	મેગેસ્થેનિસે વર્ણવ્યવસ્થા સાત જાતિઓ અંગે ઉલ્લેખ કર્યો છે. 

---

→ મૃત્યુ : જૈન મુનિ ભદ્રબાહુ સાથે દક્ષિણ ભારતમાં જય ચંદ્ર ટેકરીઓ (શ્રવણ બેલગોડા)માં તેમનું મૃત્યુ ઈ.સ. પૂર્વ 298માં થયું.

વધુ વાંચો : જૈન ધર્મ વિશે

ચંદ્રગુપ્તના સમયમાં મૌર્ય સામ્રાજ્યના પ્રાંત

ગણરાજ્ય	રાજધાની
અવંતિરાષ્ટ્ર	ઉજજયિની
ઉત્તરાપથ	તક્ષશિલા
દક્ષિણાપથ	સુવર્ણગિરિ
મધ્ય દેશ	પાટલી પુત્ર

ચંદ્રગુપ્ત મૌર્ય ના સમયમાં ગુજરાત

→ ગુજરાત અને સૌરાષ્ટ્ર પર વિજય મેળવ્યો હતો.

→ સૌરાષ્ટ્ર અથવા સુરાષ્ટ્ર પરદેશમાં વૈશ્ય પુષ્યગુપ્ત ચંદ્રગુપ્તના રાજ્યપાલ (સુબા) તરીકે કામ કરતો હતો.

→ પુષ્યગુપ્ત વૈશ્યએ ગિરનારમાંથી નીકળતી સુવર્ણસિકતા(સોનરેખા) નદી પર બંધ / સેતુ બાંધ્યો હતો.

→ આ બંધ બાંધતા જે સરોવર રચાયું તે "સુદર્શન તળાવ" તરીકે ઓળખાય છે.

---

પ્રશ્નો અને જવાબો

1. ચંદ્રગુપ્ત મૌર્યનો જન્મ કયાં થયો હતો ?


→ પિપળીવન (નેપાળની તળેટીમાં)



---

2. ચંદ્રગુપ્ત મૌર્યનો જન્મ ક્યારે થયો હતો ?


→ ઈ.સ.પૂ.345



---

3. ચંદ્રગુપ્ત મૌર્યનો જન્મ કોને ત્યાં થયો હતો ?


→ મોરિય નામની જાતિના નાયકને ત્યાં



---

4. ઈ.પૂ.322માં ચાણક્યની મદદથી કોણે હરાવીને ચંદ્રગુપ્ત મૌર્ય મગધમાં મૌર્ય સામ્રાજ્યની સ્થાપના કરી ?


→ ધનાનંદને



---

5. ચાણક્ય કોના પુત્ર હતા ?


→ ચણક ઋષિના



---

6. ચાણક્યનું મૂળ નામ શું હતું ?


→ વિષ્ણુ ગુપ્ત



---

7. સેલ્યુકસે તેની પુત્રીના લગ્ન ચંદ્રગુપ્ત મૌર્ય સાથે કરાવ્યા.સેલ્યુકસની પુત્રીનું નામ શું હતું ?


→ હેલન (કોર્નલિયા)



---

8. ચંદ્રગુપ્તે લગ્નની યાદમાં સેલ્યુકસને કેટલા હાથી ભેટમાં આપ્યા ?


→ 500



---

9. ચંદ્રગુપ્તે પ્રથમ જૈન સભાનું આયોજન ક્યારે કરાવ્યું ?


→ ઈ.પૂ.298માં



---

Telegram Channel માં જોડાવવા માટે અહીં ક્લિક કરો