ભારતીય નૌકાદળ દ્વારા પાંચમી સ્કોર્પિન સબમરીન “વાગીર" શરૂ ( Indian Navy launches fifth Scorpene Submarine "Vagir")

ભારતીય નૌકાદળ દ્વારા પાંચમી સ્કોર્પિન સબમરીન “વાગીર" શરૂ

12 નવેમ્બર, 2020 ના રોજ, ભારતીય નૌસેનાએ દક્ષિણ મુંબઈના મેઝોન ડોકમાં પાંચમી સ્કોર્પિન સબમરીન "વાગીર" શરૂ કરી. 

સબમરીન એન્ટિ-સબમરીન લડાઇ, સપાટી વિરોધી યુદ્ધ, ખાણ નાખવા, ગુપ્તચર ભેગી કરવા અને વિસ્તારની દેખરેખ જેવા મિશન લેવા સક્ષમ છે. 

મુખ્ય વિશેષતા :- વાગીર એ છ કાલવરી વર્ગની સબમરીનનો એક ભાગ છે જે ભારતમાં બનાવવામાં આવી રહી છે.

આ સબમરીન ફ્રેન્ચ નેવી અને ઉર્જ ડીસીએનએસ દ્વારા ડિઝાઇન કરવામાં આવી હતી. 

આ છ સબમરીન ભારતીય નૌકાદળના પ્રોજેક્ટ-75 હેઠળ બનાવવામાં આવી હતી..

 વાગીર વિશે : - વાગીરનું નામ સેન્ડ ફીશ રાખવામાં આવ્યું છે. તે હિંદ મહાસાગરમાં સમુદ્રનો શિકારી છે. 

પ્રથમ વાગીર 1973 માં શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું. પ્રથમ વાગીર સબમરીન રશિયાની હતી..

પ્રોજેક્ટ 75 શું છે? :- પ્રોજેક્ટ 75નો હેતુ છ સ્કોર્પીન ક્લાસ એટેક સબમરીન બનાવવાનો છે. 

સબમરીન મેઝાગોન ડોક લિમિટેડ ખાતે ફ્રેન્ચ  કંપની ડીસીએનએસ પાસેથી ટેકનોલોજીના ટ્રાન્સફર દ્વારા બનાવવામાં આવી હતી.

પ્રોજેક્ટ અંતર્ગત, પ્રથમ સ્કોર્પિન સબમરીન કાલવારી 2017 માં શરૂ કરવામાં આવી હતી.

બીજા સ્કોર્પિન ક્લાસ સબમરીન જે પ્રોજેક્ટ હેઠળ શરૂ કરવામાં આવી હતી તે સ્કોપિન ખંડેરી હતી.

ત્રીજી સ્કોર્પીન ક્લાસ સબમરીન આઈએનએસ કરંજ હતી.

આઈએનએસ વેલા ચોથી સ્કોર્પિન સબમરીન હતી. 

 આઈ. એન.એસ. વાગશીર ચાલુ થવાનું બાકી છે અને હજી નિર્માણાધીન છે. 

સ્કોપરીન વર્ગ સબમરીન :- તે ડીઝલ-ઇલેક્ટ્રિક એટેક સબમરીન છે જે ફ્રેન્ચ ડિરેકશન ડેસ કન્સ્ટ્રક્શન્સ નેવલ્સ (ડીસીએનએસ) અને સ્પેનિશ નાર્વતિયા દ્વારા સંયુક્ત રીતે વિકસિત કરવામાં આવી હતી.

 આ સબમરીનની ફાયદાકારક વિશેષતા એ છે કે તેમાં વધારાની એર-ઇન્ડિપેન્ડન્ટ પ્રોપલ્શન છે.

એર-ઇન્ડિપેન્ડન્ટ પ્રોપલ્શન : તે દરિયાઇ પ્રોપલ્શન તકનીક છે જે બિન-પરમાણુ સબમરીનને સપાટીના ઓક્સિજન (અથવા વાતાવરણીય ઓક્સિજન) ને કર્યા વગર સંચાલિત કરવાની મંજૂરી આપે છે.

 ભારતીય નૌકાદળમાં સબમરીન :-

 પરમાણુ સંચાલિત સબમરીન જે હાલમાં સેવામો છે તે નીચે મુજબ છે 

 ચક્ર વર્ગ

અરિહંત વર્ગ 

ડીઝલ ઇલેક્ટ્રિક સબમરીન જે હાલમાં સેવામાં છે તે નીચે મુજબ છે 

શિશુમાર વર્ગ 

કાલવરી વર્ગ 

સિંધુઘોષ વર્ગ.