Ad Code

બાલમુકુન્દ દવે | Balmukund Dave

બાલમુકુન્દ દવે
બાલમુકુન્દ દવે

→ જન્મ: 7 માર્ચ, 1916 (મસ્તુપુર,વડોદરા)

→ અવસાન : 28 ફેબ્રુઆરી, 1993 (અમદાવાદ)

→ ગુજરાતી સાહિત્યમાં કવિ અને પત્રકાર


→ તેમણે વર્ષ 1938માં અમદાવાદના સસ્તું સાહિત્યવર્ધક કાર્યાલયમાં અને ત્યારબાદ તેઓ નવજીવન સામયિકમાં જોડાયા હતા તેમજ નિવૃતિ બાદ તેઓ નવજીવન પ્રકાશિત લોકજીવનના સંપાદનના કાર્ય સાથે સંકળાયેલા હતા.

→ કુમારની બુધસભાએ તેમને કવિતા લખવા પ્રોત્સાહિત કર્યા તેમજ કવિ વેણીભાઈ પુરોહિતની મૈત્રીએ તેમના કવિ વ્યક્તિત્વને ઘડવામાં મહત્ત્વનો ફાળો આપ્યો છે.

→ તેમણે લેખનકાર્યની શરૂઆત ધ્રુવાખ્યાન કૃતિ દ્વારા કરી હતી.

→ પ્રકૃતિ, પ્રણય અને ભક્તિ તેમના મુખ્ય કવન વિષયો છે.

→ તેમણે પ્રૌઢશિક્ષણ માટે ઘટમાં ગંગા નામે વ્યક્તિ ચિત્રોની એક પુસ્તિકા લખી છે.

→ તેમણે ગાંધીજીને અનુલક્ષીને હરિનો હંસલો, ન્હાનાલાલની સમર્થ પ્રતિભાને બિરદાવતા વિરાંજલી, મેઘાણીના વ્યક્તિત્વને જીવંત કરતું સજીવન શબ્દો અને વિનોબા ભાવેની ઝાંખીને દર્શાવતું ધૂળિયો જોગી જેવા કાવ્યો ને સર્જન કર્યું છે.

→ એમના બાળકવયોના ત્રણ સંગ્રહ સોનચંપો (વર્ષ 1959), અલ્લક-દલ્લક (વર્ષ 1965) અને ઝરમરિયાં (વર્ષ 1973) પ્રગટ થયા છે.

→ તેમના અન્ય જાણીતા કાવ્યોમાં જૂનું ઘર ખાલી કરતાં અને અત્તરનો દીવોનો સમાવેશ થાય છે.

→ વર્ષ 1949માં તેમને કુમારચંદ્રક પુરસ્કારથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતાં.


સાહિત્ય સર્જન

→ કાવ્યસંગ્રહઃ પરિક્રમા, સોનચંપો (1959), ઝરમરિયાં, કુંતલ

→ સોનેટ : વતનવાટે બપોર, ખંડેર પરનો પીપળો, મોડી રાતે મયુર, જૂનું ઘર ખાલી કરતા. તીર્થોત્તમ, ચણોઠીનું સ્વપ્ન

→ વિવેચનસંગ્રહ : પ્યાસ અને પરબ

→ અન્ય : નવસર્જનની વાટે,અક્ષરના દીવા, વાટ અને વટેમાર્ગુ, ઘટઘટમાં ગંગા (1966) એ પ્રૌઢશિક્ષણના હેતુસર લખેલી પુસ્તિકા છે, અક્ષરના દીવા.


→ ‘તીર્થોત્તમ’, ‘સ્મિતકણી’, ‘પ્રેમનો વિજય’ એમનાં ઉત્તમ સૉનેટોમાં ગણાવી શકાય તેવાં છે.

→ ‘ધૂળિયો જોગી’, ‘કાલાબ્ધિને કાંઠે’, ‘કાચબા-કાચબીનું નવું ભજન’ વગેરે એમનાં મૌલિક ભક્તિકાવ્યોમાં ભાત પાડે છે.




પંક્તિઓ

→ એમ તો તારાં નેણબિલોરી, વેણથીયે વધુ બોલકા ગોરી !

→ જગતના સૌ ઝેરોમાં સૌથી કાતિલ વેરનું

→ ભમ્યો તીર્થે તીર્થે ધરી ઉર મનીષા દરશની,
પૂરી, કાશી, કાંચી, અવધ, મથુરાને અવર સૌ

→ નાગરવેલીના જેવી નાજકડી નર વાંકી,
વાંકો એનો અંબોડો ને વાંકાં એનાં વેણ છે.

→ કેસૂડાંની કલગી ખોસી કોક કનૈયો પાઘે,
વગડાનો મારગડો રોકી ગોરસ મીઠાં માગે

→ WhatsApp Group Click

→ Facebbok Page Click


Post a Comment

0 Comments