Ad Code

હડપ્પીય સભ્યતાનો વિસ્તાર | Area of ​​Harappan Civilization


હડપ્પીય સભ્યતાનો વિસ્તાર

→ હડપ્પીય સભ્યતાના ભૌગોલિક વિસ્તારની દૃષ્ટિએ વિશ્વની સૌથી મોટી સભ્યતા છે.

→ રાજસ્થાન, પંજાબ, હરિયાણા, ગુજરાત, મહારાષ્ટ્ર, પશ્ચિમ ઉત્તરપ્રદેશ, પાકિસ્તાન-અફઘાનિસ્તાનના કેટલાક ભાગો અને જમ્મુ કાશ્મીરના કેટલાક પ્રદેશોનો તેમાં સમાવેશ થાય છે.

→ જમ્મુ-કાશ્મીરમાં માંડા

→ પશ્ચિમ પંજાબના એટલે કે, હાલના પાકિસ્તાનના હડપ્પા

→ સિંઘ-પાકિસ્તાનના મોહે-જો-દડો અને ચાન્હુદડો

→ ગુજરાતમાં લોથલ , રંગપુર અને ધોળાવીર, ભાગાતળાવ (સુરત)

→ રાજસ્થાનમાં કાલીબંગન

→ હરિયાણામાં બનાવાલી અને રાખીગઢી

→ ઉત્તર પ્રદેશમાં આલમગીરપુર

→ પશ્ચિમમાં છેક મકરાણ તટ પર આવેલ સુતકાન્જેન્ડોરનો સમાવેશ થાય છે.

→ આ બધા સ્થળો ભારતનાં ઉત્તર-પશ્ચિમ ભાગમાં ફેલાયેલાં છે.




→ રાવી નદીના કિનારે આવેલ હડપ્પા

→ સિંધુના કિનારે આવેલ મોહેં-જો-દડો

→ ગુજરાતમાં ભોગાવો નદીના કિનારે આવેલ લોથલ

→ રાજસ્થાનમાં ધધ્ધર-હાકરા નદી કિનારે આવેલ (જેને લુપ્ત સરસ્વતી નદી પણ કહેવામાં આવે છે.)

→ કાલીબંગન તથા કચ્છમાં મળી આવેલ ધોળાવીરા



→ આખીએ સભ્યતામાં વાતાવરણ અને તેમની જીવનપદ્ધતિ એક જ પ્રકારની દેખાય છે.

→ અહીંયાની વિશિષ્ટ ભૌગોલિક પરિસ્થિતિએ સૌપ્રથમ કૃષિ અને પશુપાલન સાથે સંકળાયેલી અર્થવ્યવસ્થા ઊભી કરી.


→ વધારાના ઉત્પાદનને કારણે ક્રમશ: તે હડપ્પીય સભ્યતામાં પરિવર્તિત થઈ શહેરીકરણ સાથે સંકળાયેલાં લક્ષણો જેમકે નગર-આયોજન, ગટરયોજના, વેપાર-વાણિજય, શાસનવ્યવસ્થા, કરવ્યવસ્થા, લિપિ અને શહેરી સાંસ્કૃતિક લક્ષણો આ સભ્યતામાં આપણને દેખાય છે. આ રીતે જોતાં સભ્યતાની તમામ લાક્ષણિકતાઓ હડપ્પીય સભ્યતામાં જોવા મળે છે.





Post a Comment

0 Comments