→ હડપ્પીય સભ્યતાના ભૌગોલિક વિસ્તારની દૃષ્ટિએ વિશ્વની સૌથી મોટી સભ્યતા છે.
→ રાજસ્થાન, પંજાબ, હરિયાણા, ગુજરાત, મહારાષ્ટ્ર, પશ્ચિમ ઉત્તરપ્રદેશ, પાકિસ્તાન-અફઘાનિસ્તાનના કેટલાક ભાગો અને જમ્મુ કાશ્મીરના કેટલાક પ્રદેશોનો તેમાં સમાવેશ થાય છે.
→ જમ્મુ-કાશ્મીરમાં માંડા
→ પશ્ચિમ પંજાબના એટલે કે, હાલના પાકિસ્તાનના હડપ્પા
→ આખીએ સભ્યતામાં વાતાવરણ અને તેમની જીવનપદ્ધતિ એક જ પ્રકારની દેખાય છે.
→ અહીંયાની વિશિષ્ટ ભૌગોલિક પરિસ્થિતિએ સૌપ્રથમ કૃષિ અને પશુપાલન સાથે સંકળાયેલી અર્થવ્યવસ્થા ઊભી કરી.
→ વધારાના ઉત્પાદનને કારણે ક્રમશ: તે હડપ્પીય સભ્યતામાં પરિવર્તિત થઈ શહેરીકરણ સાથે સંકળાયેલાં લક્ષણો જેમકે નગર-આયોજન, ગટરયોજના, વેપાર-વાણિજય, શાસનવ્યવસ્થા, કરવ્યવસ્થા, લિપિ અને શહેરી સાંસ્કૃતિક લક્ષણો આ સભ્યતામાં આપણને દેખાય છે. આ રીતે જોતાં સભ્યતાની તમામ લાક્ષણિકતાઓ હડપ્પીય સભ્યતામાં જોવા મળે છે.
0 Comments
Any suggestions, Please comment Below 👇