→ હિન્દી શબ્દ ફારસી શબ્દ હિંદ પરથી આવ્યો છે. જેનો અર્થ થાય છે સિંધુ નદીનો દેશ.
→ હિન્દી માત્ર એક ભાષા નથી પણ ભારતની માતૃભાષા પણ છે.
→
→ દર વર્ષ 10 જાન્યુઆરીના રોજ 'વિશ્વ હિન્દી દિવસ'ની ઉજવણી કરવામાં આવે છે.
→ આ દિવસની ઉજવણીનો મુખ્ય ઉદ્દેશ સમગ્ર વિશ્વમાં હિન્દી ભાષા અંગે જાગૃતિ લાવવાનો તથા એક આંતરરાષ્ટ્રીય હિન્દી ભાષાને પ્રસ્તુત કરવાનો છે.
→ પ્રથમ ‘વિશ્વ હિન્દી પરિષદ 10 જાન્યુઆરી, 1975ના રોજ મહરાષ્ટ્રના નાગપુર ખાતે યોજવામાં આવી હતી. આ પરિષદનું ઉદ્ઘાટન તત્કાલિન વડાપ્રધાન ઈન્દિરા ગાંધીએ કર્યું હતું.
→ આ પ્રથમ વિશ્વ હિન્દી પરિષદની યાદમાં ભારત સરકાર પૂર્વ વડાપ્રધાન ડૉ. મનમોહન સિંહે હિન્દીના પ્રચાર માટે વર્ષ 2006માં દર વર્ષે 10 જાન્યુઆરીએ હિન્દી દિવસ ઉજવવાની જાહેરાત કરી હતી.
→ ભારત ઉપરાંત પાકિસ્તાન, નેપાળ, જર્મની, બ્રિટન, યુ.એસ., ન્યૂઝીલેન્ડ, યુગાન્ડા, યુનાઇટેડ આરબ અમીરાત, ગુઆના, મોરેશિયસ, દ.આફ્રિકા સહિતના ઘણા દેશમાં હિન્દી ભાષા બોલાય છે.
→ ભારતમાં હિન્દીને પ્રોત્સાહન આપવા માટે 14 સપ્ટેમ્બરે "હિન્દી દિવસ"ની ઉજવણી કરવામાં આવે છે પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં 10 જાન્યુઆરીએ 'વિશ્વ હિન્દી દિવસ'ની ઉજવણી કરાય છે. જેને હિન્દી ભાષાના કોઈપણ ક્ષેત્રમાં સિદ્ધિ હાંસલ કરી હોય તો તેવા લોકોને આ દિવસે રાષ્ટ્રપતિ સન્માનિત કરે છે.
Theme
→ વર્ષ 2025 માટે વિશ્વ હિન્દી દિવસની થીમ “એકતા અને સાંસ્કૃતિક ગૌરવનો વૈશ્વિક અવાજ” છે. જેનો ઉદ્દેશ્ય ભાષાકીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય વિનિમય માટે હિન્દી ભાષાના ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે.
→ વર્ષ 2024: “Hindi – Bridging Traditional Knowledge and Artificial Intelligence.” (‘પરંપરાગત જ્ઞાનથી આર્ટિફિશિયલ ઈન્ટેલિજન્સ સુધી હિન્દી’)
→ વર્ષ 2023 : "હિન્દીને લોક અભિપ્ર્રાયનો હિસ્સો બનાવવો, તેનો અર્થ માતૃભાષાને છોડી દેવાનો નથી".
→ ભારત સરકારના પ્રત્યત્નોને લીધે સંયુક્ત રાષ્ટ્રનું વર્ષ 2018માં હિન્દી ટ્વિટર એકાઉન્ટ બનાવવામાં આવ્યું હતું.
→ 14 સપ્ટેમ્બર, 1949 ના રોજ બંધારણ સભાએ હિન્દીને વહીવટી ભાષાનો દરજ્જો આપ્યો હતો, તેથી 14 સપ્ટેમ્બરના રોજ રાષ્ટ્રીય હિન્દી દિવસ ઉજવવામાં આવે છે.
→ ભારતીય બંધારણમાં ભાગ 22 અને અનુસૂચિ 8માં ભારતીય ભાષાનો સાાવેશ કરવામાં આવ્યો છે.
→ ભારતોય બંધારણ ભાગ 17ની અનુચ્છેદ 343મુજબ ભારતની વહીવટી ભાષા હિન્દી અને લિપિ દેવનાગરી રહેશે તેવો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે.
→ આ દિવસની ઉજવણી નિમિત્તે વિશ્વના વિવિધ દેશોમાં સ્થિત ભારતીય દૂતાવાસો દ્વારા હિન્દી ભાષાને પ્રોત્સાહન આપવા વિવિધ કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવે છે.
→ તત્કાલિન વિદેશ પ્રધાન અટલ બિહારી વાજપેયી એ વર્ષ 1977માં સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં હિન્દીમાં ભાષણ આપ્યું હતું.
→ વર્ષ 2018માં ભારતના વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અંગ્રેજી સિવાય અન્ય રાષ્ટ્રીય ભાષામાં વર્લ્ડ ઈકોનોમી ફોરમને સંબોધન કરનાર ભારતના પ્રથમ વડાપ્રધાન બન્યા હતા.
→ વર્ષ 2019માં ઓક્સફોર્ડ યુનિવર્સિટી દ્વારા સંવિધાન અને વર્ષ 2020માં આત્મનિર્ભરતા શબ્દને વર્ડ ઓફ ધ યર જાહેર કરવામાં આવ્યા છે.
→ વર્ષ 2022માં યુનેસ્કોના વર્લ્ડ હેરિટેજ સેન્ટર દ્વારા તેની વેબસાઇટ પર ભારતના વર્લ્ડ હેરિટેજ વર્ણનો હિન્દીમાં પ્રકાશિત કરવાની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી.
0 Comments